Słownik terminów narciarskich

Słownik terminów narciarskich:

Buty narciarskie:

#buty narciarskie: skorupa

zewnętrzna sztywna część zbudowana zwykle z tworzywa sztucznego, coraz częściej z wykorzystaniem ultralekkich materiałów, składa się z dolnej części skorupy oraz cholewki

#buty narciarskie: cholewka/kołnierz buta narciarskiego

górna część plastikowej skorupy utrzymująca podudzie, w butach 4-klamrowych na cholewce umieszczone są 2 górne klamry oraz tzw. strap, czyli rzep, który dodatkowo dosztywnia buty, gdyż opiera się na najsztywniejszej części, czyli grzbiecie buta narciarskiego

#buty narciarskie: strap/górny rzep

pasek obejmujący cholewkę, zwykle zapinany na rzep. Rolą strapów jest zapewnienie progresywnego flexu (sztywności) oraz "zamknięcie" konstrukcji buta. Podczas zgięcia butów narciarskich w przód strap okalając cholewkę korzysta ze sztywności grzbietu buta narciarskiego.

#buty narciarskie: tylny spoiler 

element umieszczany za łydką zwykle służy do zwiększenia pochylenia podudzia oraz do wypełnienia przestrzeni pod mięśniem brzuchatym łydki

#buty narciarskie: protektor klamer

wystający element dolnej skorupy znajdujący się przed najniższą klamrą. Osłania klamrę przed uderzeniami. Jest bardzo istotny podczas jazdy na tyczkach

#buty narciarskie: sworzeń buta/zawias/śruba boczna/śruba do cantingu

określenia bocznych śrub łączących dolną część skorupy z górną (czyli cholewką). Bardzo często stosuje się w tym miejscu mimośrodowe śruby służące do regulacji tzw. cantingu"

#buty narciarskie: canting

regulacja pochylenia bocznego cholewek w butach narciarskich

#buty narciarskie: flex

określenie sztywności butów narciarskich - parametr nie jest unifikowany, natomiast obecnie najczęściej używa się skali o wartościach w zakresie 50-170

#buty narciarskie: szerokość buta narciarskiego

szerokość stopy, na którą zaprojektowana została skorupa i but wewnętrzny. W butach z możliwością formowania kształtu skorupy i wkładki wartość ta ulega modyfikacji, dlatego też w przypadku tego typu butów zaleca się mierzyć nieco węższe modele.

#buty narciarskie: pochylenie buta do przodu (forward lean)

kąt pochylenia podudzia względem stopy w płaszczyźnie strzałkowej, czyli kąt pochylenia cholewki buta w przód. W wielu modelach butów narciarskich firmy Atomic (np. modelach Hawx) wartość ta może być w łatwy sposób modyfikowana

#buty narciarskie: systemy ski-walk/hike&ride

mechaniczna możliwość odblokowania sztywnego kąta pochylenia cholewki pozwalająca na ruch w stawie skokowym - w praktyce ułatwiająca chodzenie.

#buty narciarskie: liner/but wewnętrzny

jest to miękki but instalowany wewnątrz plastikowych skorup. Obecnie większość butów narciarskich wyposażona jest w termicznie formowane buty wewnętrzne dopasowujące się do kształtu stopy narciarza

#buty narciarskie: wkładki pod stopę/footbed

wkładki umieszczane bezpośrednio pod stopą, wyróżnia się wkładki uniwersalne oraz wkładki personalizowane - termoformowane

#buty narciarskie: "bustery"

specjalna odmiana strapów o charakterystycznej elastyczności z tzw. napinaczem, w większym stopniu wpływają na sztywność butów oraz progresywne zgięcie

#buty narciarskie: długość skorupy buta narciarskiego

długość zewnętrzna podstawy buta zwykle określana w milimetrach, najczęściej grawerowana w rejonie pięty

#buty narciarskie: rozmiar buta narciarskiego

oznaczony w skali MONDO zwykle opisywany jest na skorupie buta w części grzbietowej oraz przedniej.

#buty narciarskie: fleki

podkładki zwykle odkręcane pod część piętową oraz pod palce - elementy, którymi but bezpośrednio styka się z podłożem

#buty narciarskie: liftery

podkładki instalowane pod część podeszwową butów narciarskich, które podnoszą podstawę buta. Liftery używa się w butach z jednego odlewu, czyli tzw. monolitu, w którym skorupa nie posiada dodatkowych fleków, jest zrobiona z jednego odlewu razem z częścią podeszwową. Używając lifterów, które w razie nadmiernego ścierania można wymienić oszczędzamy skorupę.

Narty

#narty: ślizgi nart/zola

Ślizgi nart/baza – dolna część narty, na powierzchni której zachodzi kontakt ze śniegiem otoczona jest po bokach krawędziami, od stanu ślizgu zależy prędkość oraz przyspieszenie jakie uzyskamy podczas zjazdu w dół. Na ślizgu narty zwykle widoczna jest struktura, która zapewnia odpowiendnie odprowadzanie wody oraz dystrubuuje powierze pod nartami, co ma istotny wpływ za poślizg.

#narty: krawędzie nart

stalowe wykończenie ślizgu, niezwykle istotny element odpowiadający za trzymanie narty/ oparcie w skręcie. Krawędzie ostrzy się pod kątem wahającym się od 85 st do 90, najczęściej stosowanym kątem jest kąt 88 oraz 87 st (kąt boczny)

#narty: radius/promień skrętu

jest to promień taliowania narty, czyli promień łuku tworzącego wcięcie narty w talii. Im mniejsza jego wartość tym narty są bardziej skrętne, im wartość radiusa jest większa tym narty są stabilniejsze i bardziej dostosowane do wyższych prędkości.

#narty: długość nart

długość nart – odcinek od dziaba do poęty nart w linii prostej.

#narty: szerokość narty

odcinek między krawędziami liczony na spodzie narty zwykle w najwęższym miejscu. Często szerokość nart ukryta jest w nazwie danego modelu, np. Atomic Vantage X 83, (ten model ma 83 mm szerokości pod butem)

#narty: taliowanie/geometria

taliowanie/ geometria narty – określane jest trzema parametrami szerokości: dziobu/środka/pięty narty.

#narty: sztywność wzdłużna

odporność narty na wygięcie wzdłużne, inaczej sprężystość i reaktywność narty. Ten parametr determinuje dynamikę nart

#narty: sztywność poprzeczna

bardzo istotny parametr odpowiadający za właściwe oparcie na krawędzi. Nazywa się go również odpornością na skręcanie (skręcanie rdzenia narty w tzw. śmigło). Sztywne poprzecznie narty utrzymują w skręcie podobne zakrawędziowanie dziobu, środka i pięty nart. Mniej sztywne będą w obrębie dziobu i pięty nadmiernie się wyginać zmniejszając zakrawędziowanie tych odcinków, przez co nie zapewnią odpowiedniego oparcia na krawędzi i trzymania w ciętym skręcie.

#narty: skręt cięty

Skręt cięty, tzw. carvingowy – płynnie wycinany łuk niemal bez uślizgu, wykonywany na współczesnych taliowanych nartach, z minimalną utratą prędkości

#narty: ześlizg/śmig

Ześlizg/śmig – skręt z tzw uślizgiem krawędzi i systematycznym zmniejszaniem prędkości. Standardowo hamuje się również ześlizgiem.

#narty #geometria: camber

jest to tzw. hol, czyli wklęsły odcinek ślizgu. Inaczej mówiąc odcinek wygięcia narty na całej długości, polegający na uniesieniu się części środkowej niedociążonej narty nad podłożem. Camber widoczny jest, gdy składamy dwie narty ślizgami do siebie, wówczas stykają się one dziobami i piętami, natomiast cały środkowy odcinek obydwóch nart zwany camberem jest uniesiony.

#narty #geometria: rocker

jest to wygięcie dziobu oraz pięty nart, obecnie rockerem nazywa się wydłużone wygięcie dające nartom większą uniwersalność w różnych warunkach. To inaczej mówiąc wydłużone wygięcie dziobu oraz pięty nart.

#narty: dzioby nart

przednia część nart zwykle obudowana tzw. dziobem/protektorem zabezpieczającym przód nart przed uderzeniem

#rodzaje nart: all-mountain

rodzaj nart uniwersalnych, przeznaczonych na trasę zwykle o promieniu nieco dłuższym niż slalomowy. Narty te są stosunkowo wąskie pod butem i mają geometrię (rocker/cumber) zapewniającą wysoką wydajność w typowych warunkach panujących na przygotowanych trasach. Narty o średniej dynamice, zwykle wysokiej stabilności. Obejmują różne półki jeśli chodzi o przeznaczenie – modele dla początkujących/średniozaawansowanych/zaawansowanych

#rodzaje nart: all-mountain

szeroka grupa nart przeznaczonych na i poza  przygotowaną trasę. Charakteryzują się większą szerokością, nieco dłuższym promieniem, dłuższym rockerem i mniej agresywnym cumberem. Promienie są różne zwykle wahają się w okolicach 14-15m. Półka All Mountain to dosyć obszerna grupa. Obejmuje zarówno modele uniwersalne do jazdy poza trasą, a także na trasie z przewagą tego drugiego np. Atomic Vantage X80. Oraz narty do jazdy w puchu, sytuacyjnie używane na trasie oraz na bardziej przewianych odcinkach poza trasą, np. model QST 99

#rodzaje nart: powder/freeski/freeride 

najszersze narty, typowy sprzęt przeznaczony do jazdy w świeżym głębokim puchu. Narty z bardzo długim rockerem, o minimalnym camberze, idealne poza trasę, na oblodzonej trasie mało użyteczne.

#rodzaje nart: race

grupa najbardziej dynamicznych sportowych modeli, które charakterystyką zbliżone są do modeli wyczynowych. Najwęższe narty, najszybsze przy przejściu z krawędzi na krawędź, zwykle podzielone są na modele slalomowe oraz gigantowe, a także na modele X-turn (np. Redster X9). Dają najlepsze oparcie na krawędzi oraz są najbardziej reakywne.

#rodzaje nart: narty FIS/komórkowe/zawodnicze

modele nart przeznaczone do sportu wyczynowego, najsztywniejsze narty o geometrii zgodnej z wymogami FIS. Grupę tą reprezentuje również linia modeli masters, czyli nart o konstrukcji i taliowaniu wg starych norm FIS, przeznaczonych do amatorskiego ścigania się. Zwykle dzieli się je na narty slalomowe (promień w okolicach 12-13m), gigantowe (promień wokolicach 24-30m), super-g oraz zjazdowe (promień przekraczający 45m)

#rodzaje nart: freestyle

modele nart przeznaczone do parku, czyli na skocznie, boxy, halfpipe’y i inne przeszkody