Canting, czyli regulacja pochylenia bocznego w butach narciarskich
Canting (pochylenie boczne podudzia) określa wszelkie modyfikacje, zmieniające położenie podudzia względem powierzchni ślizgu narty w płaszczyźnie czołowej.
Dlaczego regulujemy canting?
Główną przyczyną ich stosowania są wszelkie odchylania w anatomicznej budowie w obrębie dolnych kończyn narciarza (szpotawość, koślawość stóp czy kolan), które utrudniają płaskie ułożenie nart. W jeździe na wprost w stabilnej pozycji efektem patologii będzie zakrawędziowanie przynajmniej jednej z nart, a ewentualne próby ustawienia ich w poziomie mogą sprawiać zawodnikowi trudności. Wymienione dysfunkcje przeszkadzają dodatkowo podczas wykonywania skrętów, uniemożliwiając ułożenie nart pod odpowiednim kątem. Powoduje to ześlizgiwanie się krawędzi lub zbyt wczesne zakrawędziowanie narty wewnętrznej (Dananberg 2002). Buty z prawidłowo ustawionym cantingiem kompensują te wady, sprawiając, że narciarz stojący w naturalnej pozycji wywiera równomierny nacisk na całą szerokość nart. Należy również dodać, że praktykuje się ustawienie cantingu np. +0,5°, +1° (dodatni oznacza pochylenie podudzia na zewnątrz, w stosunku do płaszczyzny narty, ujemny do wewnątrz) Dotyczy to najczęściej butów przeznaczonych do konkurencji technicznych.
Sposoby regulacji cantingu w butach narciarskich
Według Lemastera (2010) takiego działania jest uzyskanie większego pochylenia narty zewnętrznej w skręcie. Dodatnie wartości cantingu ułatwiają uzyskanie podczas skrętu kąta „platform angle” mniejszego lub równego 90°, co jest warunkiem „trzymania narty w skręcie” (nie uślizgiwania), ponieważ zbyt duże pochylenie może skutkować niestabilnością nart podczas skrętu i ograniczeniem kontroli, zwykle optymalnego ułożenia szuka się metodą prób i błędów. Sposobów regulacji jak i pomiaru tego kąta jest dosyć dużo. Najczęściej umieszcza się narciarza stojącego w butach na specjalnej platformie i sprawdza się w wysokiej oraz niskiej pozycji kąt pochylenia dolnej płaszczyzny buta, w stosunku do poziomu. Można też mierzyć ułożenie kolan i podudzi, w stosunku do linii pionu. Po odczytaniu wartości oblicza się ostateczny kąt, jaki należy ustawić w poszczególnych butach w oparciu o różnice w wartościach dla obu nóg oraz docelowe pochylenie zależne od dyscypliny i stylu jazdy. Zazwyczaj fabryczne systemy regulacji w płaszczyźnie bocznej są nieco mniej precyzyjne i działają w wąskim zakresie. Wyjątkiem jest nowatorski system stosowany w butach narciarskich Atomic Hawx Ultra przedstawiony poniżej.
Sport wyczynowy – canting regulowany na podstawie buta
Specjaliści przygotowujący zawodnicze buty narciarskie, tzw. bootfiterzy szlifują podstawę buta pod odpowiednim kątem bocznym lub modelują na różne sposoby górną część skorupy. Fabryczna regulacja często jest zupełnie pomijana, lub pozostawia się ją do ewentualnej korekcji wykonywanej w ramach potrzeb na stoku. Ciekawym sposobem dopasowania cantingu na podstawie butów narciarskich jest rozwiązanie stosowane w butach Atomic Hawx Ultra
Modyfikacja Cantingu na podeszwach butów narciarskich Atomic Hawx Ultra
Firma Atomic zaproponowała w sezonie 2016/2017 ciekawe rozwiązanie modyfikujące canting w swoim modelu Atomic Hawx Ultra. Polega ono na stosowaniu specjalnych podkładek o różnym koncie pochylenia instalowanych pod „podeszwy” (fleki) buta narciarskiego. Zestaw podkładek o róznych kontach pochylenia pozwala na dopasowanie idealnie cantingu bez ingerencji w wewnętrzne pochylenie stopy wewnątrz buta narciarskiego. W sporcie uznaje się to rozwiązanie za jedyne słuszne.
Diagnoza cantingu:
Specjalny zestaw złożony z pionu oraz laserowego markera oraz specjalnej podstawy. Podczas diagnozy stajemy na macie w bucie narciarskim i sprawdzamy, czy pion przytwierdzony do kolana trafia bezpośrednio w oś buta. Jeżeli trafia, wówczas canting neutralny i podkładki nie są wskazane. Jeżeli diagnozujemy odchylenie, wówczas podkładamy pod buty narciarskie platformy ustawione pod konkretnym kątem ( w zestawie jest ich kilka) i doprowadzamy do sytuacji, w której kąt zostanie skompensowany podkładkami. Na tej podstawie będziemy wiedzieć jakie podkładki wybrać (+/-0,5°/1°/1,5°/2°). Następnie instalujemy w docelowym bucie narciarskim podkładki i sprawdzamy jeszcze raz, czy udało się osiągnąć neutralne położenie.
Canting ustawiany na wewnętrznej wkładce (footbed) na przykładzie wkładek Footbalance
Canting modyfikuje się również wewnętrznie formując odpowiednio pochylone wkładki pod stopę (Dananberg 2002). Rozwiązanie takie umożliwia stosowanie wkładek footbalance. Narzędzie diagnostyczne fińskiej marki pozwala określić naturalną tendencję do supinacji, bądź pronacji stawu skokowego. Diagnozuje się ułożenie stawu skokowego w różnych pozycjach (dynamicznej i stabilnej), a następnie robi się zdjęcia specjalną kamerą zainstalowaną w podoskopie. Następnie porównuje się otrzymane obrazy z wzorcem i na tej podstawie formuje się wkładki, tak, aby kompensowały odchylenie. W cantingu przprowadzonym na poziomie wkładki wewnętrznej kąt pochylenia podudzia pozostaje bez zmian, a zmienia się ułożenie stopy patrząc w płaszczyźnie czołowej. Należy zaznaczyć, że ostateczną modyfikację cantingu jak i większości innych ustawień butów przeprowadza się w oparciu o diagnozę postawy, a w sporcie dodatkowo o testy na stoku i odczucia zawodników.
Sprawdź dostępne wszystkie buty narciarskie