Narciarstwo to dyscyplina, w której bardzo wiele zależy od sprzętu. Oczywiście sam sprzęt za nas nie pojedzie, jednak bardzo istotną rzeczą jest jego odpowiedni dobór. Pozornie proste w konstrukcji deski posiadają wiele cech konstrukcyjnych, które mają spory wpływ na naszą jazdę. A dokładniej na komfort i bezpieczeństwo jazdy, kontrolę, czy styl uprawianego przez nas narciarstwa.
Szeroki wybór modeli i potężna ilość nowinek technicznych nie ułatwiają decyzji, którą parę wybrać. Dlatego też prezentujemy obszerny poradnik, który rozjaśni kilka istotnych kwestii. W pierwszej części omówimy cechy nart i ich wpływ na jazdę, w drugiej zaprezentujemy wskazówki jak dobierać narty na poszczególnych etapach zaawansowania.
Kluczowe cechy nart wpływające na jazdę:
- DŁUGOŚĆ– ma wpływ na zachowanie nart podczas jazdy. Dłuższe deski będą stabilniejsze , potrzebują nieco większej prędkości, nieco łatwiej znaleźć równe oparcie na dłuższej krawędzi. Krótsze narty reagują nieco szybciej i mogą być bardziej nerwowe, ale okazują się też zwrotniejsze. Długość należy dobrać do wzrostu i masy, charakterystyki nart i stylu jazdy. Czytaj więcej jak dobrać długość nart i na co ma wpływ.
- PROMIEŃ SKRĘTU, czyli taliowanie nart – wpływa na właściwości skrętne, im bardziej narty są wytaliowane, tym są zwrotniejsze. Mniej taliowane narty są stabilniejsze i wycinają płynniej łuki, dlatego lepiej sprawdzają się przy większych prędkościach. Dowiedz się więcej jak dobrać promień skrętu i jak wpływa na Twoją jazdę
- PROFIL BOCZNY ROCKER/CAMBER – określa boczną geometrię, wygięcia narty. Rocker to pogłębione podniesienie dziobów i tyłów nart, wpływa na łatwość rozpoczynania skrętu szczególnie w warunkach miękkiego podłoża. Camber jest odcinkiem odwrotnie wygiętym i znajduje w środkowej części narty. Szczyt wygięcia jest pod wiązaniem. Narty o długim camberze i mniejszym rockerze zwykle są przeznaczone na utwardzone trasy, szybciej reagują na twardym podłożu, a rozpoczęcie i wykończenie skrętu jest zwykle bardziej dynamiczne. Dowiedz się więcej jaki wpływ ma camber i rocker na dobór nart.
- SZEROKOŚĆ NART w dużym stopniu determinuje wyporność narty w miękkim śniegu ( nie tylko w puchu poza trasą) i sprawia, że deski łatwiej prowadzi się w gorszych warunkach. Ma też wpływ na szybkość przejścia z krawędzi na krawędź między skrętami – szersze robią to wolniej, węższe – szybciej. Szerokość daje również stabilność. Dowiedz się więcej jak dobrać szerokość nart.
Kategorie nart
Zastanawiasz się jakiego typu narty będą odpowiednie? Podzielimy narty na kilka grup aby ułatwić pierwszą selekcję modeli.
- NARTY SLALOMOWE – zwinne bardzo skrętne narty o małym promieniu skrętu, dla narciarzy stawiających na dynamiczne, gęste wiraże na przygotowanych trasach. Narty dostępne w wersji amatorskiej dla osób o różnych stopniu umiejętności jak i w bardziej wymagającej wersji sportowej (zawodnicze)
- NARTY GIGANTOWE – stabilne narty o dużym promieniu skrętu, dla narciarzy stawiających na prędkość i jazdę szerokim łukiem na przygotowanych trasach. Narty dostępne w wersji amatorskiej dla osób o różnych stopniu umiejętności jak i w bardziej wymagającej wersji sportowej (zawodnicze)
- NARTY CROSS-TURN – bardzo uniwersalne narty łączące cechy slalomek i gigantek. Narty o średnim promieniu skrętu, dostępne dla osób o różnym poziome zaawansowania, często w modelach poszerzonych pod butem co zapewnia dodatkową stabilność. Doskonałe narty dla osób szukających jeszcze swojego ulubionego stylu jazdy z zacięciem sportowym, aczkolwiek nie zawodniczym.
- NARTY ALLAROUND/ON PISTE oraz VIP– modele z rockerem, poszerzone w stosunku do typowych modeli sportowych, przeznaczone do jazdy przez cały dzień i cały wyjazd narciarski bez względu na warunki panujące na trasie. Idealne dla osób chcących maksymalnie wykorzystać czas na stoku, nie forsując przy tym stawów – w sytuacji gorszych warunków. W tej grupie znajdziemy zarówno bardzo proste w prowadzeniu rekreacyjne modele jak i wymagające, dobrze trzymające krawędź dla wytrawnych doświadczonych narciarzy, którzy z różnych powodów rezygnują z typowych nart sportowych.
- NARTY ALL MOUNTAIN – Posiadają spory rocker (większy niż narty All Around )i dzielą się na dwie grupy: węższą i szerszą. Szersze modele powyżej 90mm przeznaczone są jazdy poza przygotowanymi trasami, w świeżym śniegu -natomiast nie sprawdzą się w puchu. Wyższe modele poradzą sobie również na przygotowanej trasie. Węższe modele – do 90mm – są nastawione na komfortową jazdę na trasach w każdych warunkach pogodowych – zwłaszcza gdy trasa nie jest dobrze przygotowana
- NARTY FREERIDE’OWE – dla narciarzy z doświadczeniem i zapałem do jazdy w terenie poza trasami, Narty zapewniające wyporność i szybkość reakcji w puchu. Kopnych żlebach i zupełnie nieprzewidywalnym terenie.
Jak dobrać narty do umiejętności?
Jakie dobrać narty dla narciarzy o konkretnych umiejętnościach i aspiracjach? Na potrzebę poradnika podzieliliśmy sobie ich na 3 grupy: początkujących, średnio zaawansowanych i zaawansowanych. Dodatkowo dzielimy każdą grupę na narciarzy o aspiracjach sportowych oraz narciarzy rekreacyjnych. Ci pierwsi szukają wyzwań, a ich głównym celem jest nieustanne poprawianie swoich umiejętności i dynamiczna jazda z nutką sportu. Druga grupa jeździ bo lubi, rozwija swoją technikę (niekiedy osiągając bardzo wysoki poziom), ale głównie po to, aby czuć się pewnie w każdych warunkach. Każdemu przypisaliśmy odpowiednią charakterystykę i grupę nart, którą naszym zdaniem powinien rozważyć przed zakupem.
PIERWSZE KROKI, PIERWSZE WŁASNE NARTY
Początkujący narciarz z dużymi aspiracjami
Osoba sprawna fizycznie, której priorytetem jest szybka nauka i robienie postępów. Marzeniem i celem jest dynamiczna jazda dająca wiele radości.
Jakich nart potrzebuje? Pierwsze kroki można stawiać na nartach z wypożyczalni. Kupić warto już sprzęt, który da lepsze od podstawowych nart oparcie na krawędzi, to pozwoli technice szybciej ewoluować, dlatego szukamy nieco sztywniejszych od podstawowych modeli, zalecamy narty z drewnianym rdzeniem. Można wybierać wśród modeli średniej półki – dotyczy szczególnie cięższych narciarzy. Wskazane, aby narty były nieco bardziej uniwersalne. Dobieramy nieco krótsze deski o średniej szerokości. Mogą mieć niewielki rocker.
Przykładowe modele: X5/MAX 10/ Vantage x 75/Vantage 79/cięższe osoby np. X7
Początkujący narciarz rekreacyjny
Osoba, która zaczyna jazdę na nartach. Pragnie spędzać czas w górach i korzystać z całej otoczki narciarstwa. Chce w przyszłości jeździć pewnie i bezpiecznie, szybka jazda, czy jazda w najtrudniejszych warunkach nie jest głównym celem.
Jakich nart potrzebuje? Darujmy sobie modele dla najbardziej początkujących, takie narty możemy wypożyczyć na kilka pierwszych dni. Znajdźmy narty, które już pozwalają jeździć nieco szybciej, dadzą kontrolę, a ich krawędź nas utrzyma w skręcie. Musi to być jednak sprzęt, który w każdym momencie pozwala łatwiej kontrolować prędkość. Dlatego szukamy wśród modeli klasyfikowanych przez producentów na pograniczu średniej półki. Nieco sztywniejsze narty dobierzemy osobom cięższym.
Przykładowe modele: Vantage SMU/Kompozyt/X5/Max 8/Vantage 75
ROZWÓJ TECHNIKI, POZIOM ŚREDNIOZAAWANSOWANY
Średniozaawansowany narciarz ze sportowymi aspiracjami
Rozwijający się narciarz, często prowadzony przez instruktora, choć nie jest to obowiązek. Robi szybkie postępy, ale brakuje jeszcze wyjeżdżenia, próbuje już jazdy bardziej sportowej, odkrywa własne preferencje dot. rodzaju skrętu. Pojawia się jazda na krawędzi – carvingowa jazda skrętem ciętym, która obecnie staje się ona priorytetem. Brakuje jednak jeszcze pewności na trudniejszych, stromszych odcinkach.
Jakich nart potrzebuje? Taki narciarz wypracował sobie już pewien styl jazdy i może szukać, nart o bardziej konkretnej charakterystyce. Często szuka swoich desek w półce RACE wybierając między zwrotnymi slalomkami, a bardziej stabilnymi w szybszej jeździe X-Turnami (rzadziej GS) lub szerszymi nartami do jazdy w różnych warunkach. Z uniwersalnych modeli All Mountain(75-84mm) wybrać należy te, które mimo wszystko sprawdzą się przy dynamicznej jeździe, czyli nieco sztywniejsze, ponieważ sztywność poprzeczna będzie kluczowa w umożliwieniu dalszego rozwoju techniki oraz węższe. Jeśli taka osoba może sobie pozwolić na więcej nart, wówczas może uzupełnić zestaw na trasę modelami szerszymi (85-100mm) do jazdy w miękkim świeżym śniegu.
Przykładowe modele: Redster G7 lub S7 /Race shot/ można zaryzykować Salomon Max Blast Lub Race Rush SL, Force 11/ lub Redster X9WB. Atomic redster S9 to wybór na wyrost, natomiast slalomowe narty z uwagi
Średniozaawansowany narciarz rekreacyjny
To osoba, która opanowała już technikę jazdy, czuje się pewnie i chciałaby zrobić następny krok. Potrzebuje sprzętu, który da większą kontrolę na trudniejszych stromszych trasach. Sprzętu, który da więcej pewności przy nieco większych prędkościach. Zaczynają sytuacyjnie jeździć carvingowo i przydałby się im sprzęt, który da lepsze oparcie na krawędzi.
Jakiej narty potrzebuje? Wypracowaliśmy sobie technikę i szukamy sprzętu, który będzie posłuszny, pozwoli na dalszy rozwój umiejętności, ale nie będzie narzucał nam intensywności jazdy. Szukamy nart, które dają się opanować w każdej sytuacji, ale też pozwalają na więcej. Przede wszystkim muszą prowadzić się pewnie, nie chcemy, żeby zaskakiwały nas nadmierną dynamiką, lub nerwowością. Narty nie muszą wymagać od nas tak dużej precyzji. Tutaj świetną propozycją będą wyższe modele All round, średnia półka nart X-TURN o nieco RACE-owej charakterystyce oraz oczywiście modele All Mountain o średniej szerokości (ok 80mm)
Przykładowe modele: X7/X7WB/Max10/Max 12/Vantage X80, Vantage 79 Ti/XDR/
POZIOM ZAAWANSOWANY
Zaawansowany narciarz ze sportowym zacięciem
Narciarz, który rozwinął już technikę pozwalającą na dosyć dynamiczną jazdę. Obecnie dynamika i solidna jazda większą prędkością staje się priorytetem. Potrzebuje jeszcze większej pewności na stromszych oblodzonych stokach. Wypracował już własny styl, jazdy, wie jakim skrętem preferuje jeździć. Szuka kolejnych wyzwań.
Jakiej narty potrzebuje? Jazda w dalszym ciągu ewoluuje, szukamy większej dynamiki, lepszej przyczepności i oparcia podczas większych wychyłów w skręcie. Zaczynamy eksperymentować. Szukamy nowych wyzwań, a sam sprzęt może być takim właśnie wyzwaniem. Dlatego na tym poziomie sięgamy po bardziej radykalne deski, których głównym celem jest czyste dynamiczne wycinanie carvingowych skrętów. Poleca się tutaj wysokie modele nart slalomowych do ciasnych skrętów, Dynamiczne narty X-TURN lub GS do jazdy z większą prędkością. Z półki All Mountain warto sięgać po szersze deski. Na tym etapie zdarza się, że zaopatrujemy się w kilka par nart. Kiedy wysokie modele sklepowe przestaną być wyzwaniem można spróbować swoich sił na nartach komórkowych SL lub masters, przy czym te pierwsze mogą być nieco bardziej przyjazne na początek. Warto także rozważyć wszelkie „perełki” uznawane przez testerów jako narty dla zaawansowanych narciarzów Przykładem ostatnich lat jest np. Salomon S Force Bold.
Pzykładowe modele: Dalej S9/ G9, dłuższe X9/ SL komórka/ RACE PRO/ Vantage 97/QST99/Force Bold/RUSH GS
Wysokozaawansowany technicznie narciarz
Doświadczony narciarz, który ma bardzo poprawną technikę, ale wyciskanie ze sprzętu maksimum dynamiki nie jest ich priorytetem. Szukają nart, które pozwolą na solidną jazdę, ale nie zmuszają do nadmiernej intensywności. To często starsi narciarze, którzy z uwagi na wiek przestają się już „ścigać” na typowych nartach RACE i szukają czegoś na cały dzień.
Jakiej narty potrzebuje? Potrzebują sprzętu, który sytuacyjnie pozwoli ponieść się fantazji, dlatego priorytetem jest oparcie na krawędzi nawet w sytuacyjnie bardziej ekstramalnych skrętach. Jednak poszukiwane są deski, które pozwalają przejść ze skrętu w skręt bardziej subtelnie i kulturalnie. Dlatego powodzeniem wśród tej grupy cieszą się wszelkie wysokie modele nart opisywanych często jako narty VIP, będące czymś w rodzaju wysokich modeli półki All Mountain, która łączy stabilność i pewność prowadzenia nart RACE z nieco bardziej subtelną i „kulturalną” charakterystyką.
Przykładowe modele: S/MAX BLAST / FORCE BOLD/ FORCE 11/ REDSTER X9WB
Poziom Sportu amatorskiego
Narciarz o zaawansowanej technice, któremu jazda na otwartej przestrzeni już nie wystarcza, szuka dalszych wyzwań na bramkach, czyli jazdy wymuszonym torem, nierzadko z pomiarem czasu, często współzawodnicząc w ramach zawodów amatorskich.
Jakiej narty potrzebuje? Do jazdy na bramkach potrzeba już profesjonalnego sprzętu, tzw. „nart komórkowych” (nazwa pochodzi od specjalnej komórki zawodniczej, którą ma praktycznie każda licząca się na świecie fabryka nart) i bardzo często należy się zaopatrzyć w kilka par. Do slalomu używa się zwykle spełniające normy FIS narty SL w długościach 165 oraz 157, sytuacyjnie dla lżejszych narciarzy i narciarek poleca się narty juniorskie w długości ok 165cm. W konkurencji gigant w zawodach amatorskich nie stosuje się zwykle nart spełniających obecne normy FIS ustawienie bramek na zawodach tego typu jest nieco inne i narty z krótszym promieniem okazują się wydajniejsze. Większość narciarzy amatorów sięga po narty Masters, czyli narty o konstrukcji tożsamej z nartami FIS GS, jednak o geometrii z mniejszym promieniem skrętu. Spotyka się także wysokie modele sklepowe oraz dłuższe wersje zaawansowanych nart X-TURN. Np. Atomic Redster X9 RS.
