Buty narciarskie to jeden z najważniejszych elementów wyposażenia narciarza Dobór odpowiedniej pary, przekłada się na 100% Twojej satysfakcji z jazdy. Dobre buty zapewniają zarówno komfort jak i pełną kontrolę nad nartami. Jeśli zastanawiasz się w co warto najpierw zainwestować buty czy narty – zdecydowanie polecamy zakup butów. Dobre deski jesteś wstanie wypożyczyć, natomiast bez odpowiednio leżącego buta, nie wykorzystasz nawet najlepiej dobranej narty. Buty dla narciarza są niczym kierownica dla kierowcy – za ich pośrednictwem sterujemy nartami. Ich zadaniem jest przekazywanie energii z Twojego ciała bezpośrednio na narty. Od ich parametrów zależy zatem stopień kontroli oraz reakcja nart na nasz ruch – dlatego właśnie dobierając buty szukać będziemy odpowiedniego trzymania stopy. Założenie jest takie, żeby stopę w bucie unieruchomić, tak, aby cała praca przenoszona była na narty – a dodatkowo był chroniony staw skokowy. Precyzja za cenę komfortu? W żadnym wypadku – dzisiejsze technologie pozwalają pogodzić oba te aspekty. Buty mają zapewnić komfort i precyzję równocześnie – bez obu tych warunków możemy zapomnieć o wynikach czy dobrej zabawie na stoku. Dlatego też w obecnych czasach przy doborze butów kładzie się duży nacisk na PERSONALIZACJĘ, czyli ich dopasowanie pod indywidualne cechy i potrzeby. Każda stopa jest wyjątkowa i różna od drugiej, każdy narciarz jeździ nieco inaczej i ma inne cele. Każdy jeden but należy dopasować zatem do stopy i do narciarza – nie odwrotnie!
Co powinieneś wiedzieć przy wyborze butów narciarskich?
Są różne rodzaje konstrukcji butów narciarskich
Podzielmy buty na dwie najpopularniejsze grupy – buty bez zawiasu – o sztywnej, niezmiennie pochyłej konstrukcji – i buty z tzw. „ski-walkiem”, nazywanym także m.in. „hike&rideem”, czyli odbezpieczanym zawiasem umożliwiającym zginanie i wyprostowanie stopy i wygodne chodzenie. Te drugie mogą mieć 3 zamiast 4 klamer (często po to, aby zwiększyć ruchomość) na rzecz dodatkowej funkcji, natomiast klamra górna jest masywniejsza i spina wystarczająco cholewkę buta. Klasyczne buty bez takiego „zawiasu” są od nich sztywniejsze, a ich konstrukcja pozwala na lepsze spięcie cholewki. Powinny nieco lepiej unieruchamiać stopę, jednak są mniej wygodne kiedy zrobisz sobie krótką przerwę od jeżdżenia.
Dobierz kształt butów narciarskich najbardziej zbliżony do Twojej stopy
Tak jak jest wiele kształtów stóp tak wiele modeli butów. Każdy model ma nieco odmienną formę – inna objętość podbicia i w obrębie stawu skokowego, inny kształt noska, szerokość w pięcie i ogólną formę buta. Modele różnią się również butem wewnętrznym – jedne będą wykonane z bardziej miękkiego obszernego tworzywa, inne z cieńszych warstw. Jeśli chodzi o objętość, to zazwyczaj producenci proponują po trzy warianty szerokości buta narciarskiego w danym rozmiarze. Damskie modele będą miały niższą cholewkę i zazwyczaj płytko wyciętą z tyłu, po to, by dopasować się do innego kształtu łydki niż u panów. Jedynym sposobem dopasowania właściwego kształtu buta narciarskiego jest przymierzenie kilku par butów, najlepiej pod okiem doświadczonego bootfitera, który po wstępnych oględzinach i krótkim wywiadzie zaproponuje model o kształcie najbardziej zbliżonym do Twojej stopy.
Zwróć uwagę na możliwości regulacji
Mikro i makro regulacja klamer
Klamry w większości modeli posiadają mikroregulację, która pozwala zapiąć je z precyzyjnie ustaloną siłą. Na etapie pomiaru warto sprawdzić możliwość makro regulacji, czyli możliwości zmiany położenia klamry. Jest ona bardzo istotna, w momencie, w którym zbliżamy się lub jesteśmy poza zakresem „drabinki” danej klamry. Należy pamiętać, że po kilku przejazdach zwykle miękki but wewnętrzny układa się docelowo i w środku pojawia się więcej przestrzeni i zaczyna luźniej trzymać. Dlatego też często dopinamy klamry.
Regulacja kątów pochylenia buta narciarskiego
W wielu modelach można spotkać możliwość regulacji kątów, a w niewielkim zakresie także sztywności. Ustalić można wówczas kąt pochylenia cholewki do przodu lub na boki cholewki (canting). Odnośnie ostatniego – przestawienie flexu na niższy, bądź wyższy uzyskuje się przez minimalne zwiększenie ruchomości cholewki – i nie jest tożsame z wyborem buta o niższym flexie z tego samego modelu.
Obecnie dobór butów narciarskich to w dużej mierze ich personalizacja
Sprawdź z czego wykonany jest but narciarski. Poznaj nowatorskie tworzywa gwarantujące wyższy poziom personalizacji kształtu.
Termoformowalna skorupa
Skorupy wyższych modeli butów narciarskich są wykonane z materiałów termoformowanych. Dzięki tej technologii za pomocą całkowitego rozgrzania skorupy w piecu możemy odbarczyć newralgiczne miejsca i w znacznym stopniu dopasować jej kształt do anatomii stopy. Uzyskać można w ten sposób dodatkową przestrzeń w odpowiednich miejscach nie rezygnując przy tym z dobrego trzymania buta. Wysoka wydajność tej metody spowodowana jest tym, że podczas obróbki plastik formowany jest bezpośrednio na bucie wewnętrznym, w którym znajduje się stopa docelowego narciarza bardzo wiernie odzwierciedlając jej kształt.
Buty z takiego materiału także znacznie łatwiej poddają się obróbce mechanicznej, czyli mechanicznemu – punktowemu odbarczaniu które ma sens w miejscach wymagających mocniejszego uwypuklenia, a także w sytuacjach, w których stosujemy daleko idące modyfikacje.
Skorupy nieprzeznaczone pierwotnie do takiej personalizacji obrabia się trudniej, mniejsza plastyczność ogranicza możliwości oraz sprawia, że cały proces przebiega dłużej.
Termoformowalny liner/but wewnętrzny
But wewnętrzny tzw. liner, w wielu modelach jest także termoformowalny – pozwala to na uzyskanie lepszego komfortu i dokładnego wypełnienia w bucie. W celu jeszcze większego spasowania, niektórzy producenci decydują się na dodatkowy fitting samego wewnętrznego buta (np. liquidFit- HEAD). Wiekszość linerów m.in. intuition/custom fit , jest podatna na formowanie w wyższych temperaturach pod równoczesnym wpływem nacisku stopy. Ciekawym rozwiązaniem stosowanym w butach sportowych są wkłady wtryskowe – to rodzaj buta wewnętrznego, który pierwotnie nie jest wypełniony pianką, a jest ona wtryskiwana na etapie personalizacji w sklepie.
Jak wybrać optymalną twardość butów narciarskich.
Właściwie to sztywność, która potocznie nazywana jest twardośćią wyrażana jest wartośćią flexu w zakresie od 40 do 170 . Wartość ta nie jest unifikowana dla wszystkich modeli i producentów. Trzeba w tym wypadku sprawiedliwie skrytykować działy marketingu niemal wszystkich marek, które często zawyżają flex wybranych modeli, aby cieszyły się większą popularnością. Parametry różnią się nie tylko między poszczególnymi producentami. Na przykład bardzo powszechnie spotykanym zjawiskiem jest to, że buty z bardziej sportowych serii są sztywniejsze niż ich odpowiedniki z półki rekreacyjnej mimo identycznej wartości flexu. Dawnie buty o „twardości” 100 były uważane jako dosyć sztywne i proponowane wymagającym narciarzom, dzisiaj wiele modeli zaczyna swój wachlarz od flexu 100 w górę. Dlatego też odpowiednią sztywność butów warto dobierać pod okiem doświadczonego doradcy, który zna charakterystykę modeli jakie ma na „półce”.
Od czego zależy dobór flexu butów narciarskich?
Dobór flexu zależy od wielu czynników – przede wszystkim od umiejętności narciarza- dynamiczna agresywna jazda wymaga precyzyjnego i szybkiego przekazu siły na narty – ale również od masy ciała i wzrostu (działanie mniejszym lub większym ciężarem na dłuższą lub krótszą dźwignię). Jest wiele dodatkowych czynników wpływających na prawidłowy dobór tego parametru (ogólna sprawność, biomechanika, charakterystyka techniki jazdy) Nie ma uniwersalnej tabeli, która załatwiała by sprawę doboru. Poniżej zaprezentujemy pewne ogólne wskazówki.
Jak dobrać flex butów narciarskich do umiejętności?
- PIERWSZE WYJŚCIA NA STOK / POCZĄTKUJĄCY(pierwsze własne buty)
Gdy jeszcze nie wiemy, czy jazda na nartach w ogóle nam się spodoba, pierwsze buty możemy wypożyczyć. Chyba tylko wtedy będziemy rozważać najbardziej miękkie buty: 60 i mniej dla kobiet, dla mężczyzn poniżej 80 – jednak zakup takiego sprzętu na kilka pierwszych lat może nie mieć większego sensu.
Jeśli jesteś już zdecydowany i planujesz zakup swojej pierwszej pary, to jej flex powinien wahać się między 70 – 85 w przypadku kobiet i 90-100 dla mężczyzn. Co ważne – mówimy tutaj o modelach rekreacyjnych. Pamiętaj przy tym, że osoba o większej masie powinna dla komfortu i właściwej kontroli jazdy wybrać od razu te sztywniejsze.
- ŚREDNIOZAAWANSOWANI
Jako osobę średnio-zaawansowaną traktujemy narciarza, który radzi sobie na trasach o różnym poziomie trudności, natomiast doskonali jeszcze technikę. Jego jazda nie jest zbyt dynamiczna, ale kontroluje sprzęt w każdych warunkach. Średniozaawansowane narciarki wybierają zazwyczaj modele z zakresu sztywności 90-100 a narciarze 110-120. Oczywiście im większa masa ciała tym twardszy but. Lżejsze osoby mogą dalej rozwijać się w butach o flexie ok. 80 (kobiety) i 100 (mężczyźni).
- ZAAWANSOWANI
Narciarz zaawansowany to taki, który jeździ już bardziej agresywnie, rozwija większe prędkości i balansuje ciałem pochylając się głębiej w skręcie. Potrafi wykonywać skręty cięte ( carvingowe ) na wymagających stokach kontrolując przy tym prędkość. Sama jazda jest już dynamiczna i potrafi on pokonywać w ten sposób trudniejsze odcinki. Panowie na tym etapie śmiało sięgają po modele 120-130 z półki „allround” a w przypadku bardziej sportowego zacięcia wybierają wśród modeli zawodniczych, ale należy mieć świadomość, że te buty mimo podobnego oznaczenia mogą być sztywniejsze, więc „nie będzie wstydu” jeśli flex wyniesie nawet 110. Jak już wspomnieliśmy w poprzednim akapicie – część znacznie lżejszych narciarzy wybierze buty narciarskie o jeszcze niższych niż podane wartościach flexu. Natomiast kiedy jazda zmierza bardziej w sportowym kierunku wówczas można rozważać jeszcze większe sztywności. Zaawansowane narciarki mogą pomyśleć o butach z flexem ponad 100 z półki „allround’, natomiast z modeli sportowych max 100.
- EKSPERCI – sportowcy amatorzy, jazda na tyczkach, na bramkach
Ci narciarze wybierają już buty z półki sportowej (zawodniczej) o flexie 120-130, który w niektórych sytuacjach może przekraczać te wartości (WC, Club Sport). Niektóre lżejsze osoby będą wolały flex 110 z butów sportowych. Panie wybierają buty do 110. Co warto też zaznaczyć – osoby na tym poziomie są już w stanie rozeznać swoje preferencje dotyczące flexu i warto polegać na ich własnych odczuciach oraz doświadczeniu. Warto dzielić się nimi z doświadczonym sprzedawcą, pozwoli to jeszcze lepiej dobrać właściwy model.
W jaki sposób dobierać nowe buty narciarskie?
Jeśli nie są to twoje pierwsze buty, twoje doświadczenia odnośnie sprawdzonego już sprzętu będą niezwykle pomocną wskazówką. Spróbuj zwrócić uwagę w jakim stopniu but unieruchamia Twoją stopę podczas jazdy, zapamiętaj także jak czułeś się w tych butach jeśli chodzi o trzymanie w okolicach kostki i śródstopia – co powodowało dyskomfort, a także jak oceniasz ich sztywność. Na czas przymiarki można dla porównania zabrać ze sobą dotychczasowe buty i skonfrontować z potencjalną nową parą. Do mierzenia warto wziąć ze sobą skarpety, w których najczęściej jeździsz, aby maksymalnie zbliżyć się do warunków podobnych jak na stoku. Nie jest to jednak konieczne. Punktem wyjściowym do udanej personalizacji jest wybór odpowiedniej skorupy (rozmiar przede wszystkim).
Nie spiesz się!
Na dobór butów warto przeznaczyć sobie 1,5h i nie wybierać ich w ostatnich chwili przed urlopem. Dobrze wybrana skorupa jest początkiem na drodze uzyskania pary butów, która będzie nas cieszyć przez przynajmniej kilka lat. Jeśli nie jeździsz zbyt często na nartach i szukasz tej jedynej „docelowej pary” najlepiej zaplanuj zakup na spokojny dzień – niekoniecznie w godzinach szczytu, aby sprzedawca mógł poświęcić tobie wystarczająco uwagi. Pamiętaj, że aby znaleźć idealne buty będziesz musiał założyć 2-3 pary, aby porównać i wybrać tą która ma największy potencjał, by posłużyć Ci wiele lat. Zaufaj przy tym wskazówkom bootfitera.
Przede wszystkim ustalamy rozmiar i kształt stopy.
Na początek musimy dokładnie przyjrzeć się stopie. Wykonujemy pomiar szerokości i długośći na siedząco – w odciążeniu- i następnie na stojąco, ponieważ pod wpływem ciężaru ciała stopa u 90 % osób zmienia kształt na tyle, że w twardym bucie narciarskim robi już to różnicę. Oglądamy także samą stopę- jej kształt, charakterystyczne wypukłości, ogólną objętość. Jeśli jest taka możliwość sprawdzamy jej zakres ruchu i zachowanie w pozycji narciarskiej ( tendencje do koślawienia/szpotawienia i inne).
Jak mierzyć buty narciarskie? Czytaj więcej
Współpracuj z bootfiterem!
Z za dużym butem trudniej jest coś wypracować niż z tym mniejszym. Podstawą dopasowania jest twoja współpraca z bootfiterem – zgłaszaj wszystkie wątpliwości równocześnie mając na uwadze doświadczenie sprzedawcy.
Pomiary są wskazówką dla bootfitera wśród których modeli mamy szanse znaleźć te dla Ciebie. Pierwsze wrażenie w zaproponowanym bucie może być, że uciska on z każdej strony – nie zniechęcaj się tym na początku. Szukamy takiego modelu, który będzie odpowiednio trzymał na lekko dopiętych klamrach. Myślisz, że but jest za krótki? Podczas przymiarki oceniamy długość dopiero po dopięciu klamer, można uderzyć piętą aby lepiej się ułożyła, bądź wykonać kilka ruchów w przód i w tył. Dopiero wtedy pięta osadzi się z tyłu buta i pokaże faktyczną przestrzeń w bucie.
Dobrze zorientowany sprzedawca będzie dawał do przymiarki buty w oparciu o wcześniejszą diagnozę twojej stopy bazując na dobrej znajomości dostępnych modeli oraz na doświadczeniu w późniejszym ich formowaniu. Buty dopasowuje się etapami i powoli. Daj się prowadzić. Zanim podamy Tobie buty analizujemy stopę, więc dobrze, aby to właśnie sprzedawca dobrał szerokość znając dostępne modele i ich potencjał.
Dobrze dobrana skorupa ułatwi i umożliwi idealne dopasowanie. Personalizacja buta jest procesem i wymaga czasu.
Zwracamy uwagę na potencjalne punkty newralgiczne i linię palców – mamy trzy typowe ułożenia palców i dobrze jest to wziąć pod uwagę, gdyż każdy model ma tez inny profil noska. Wszystkie miejsca dyskomfortu zgłaszaj bootfiterowi – wyłapanie tych punktów daje szansę na wypracowanie pożądanej wygody. Pamiętaj, że but wewnętrzny będzie się układał do stopy także w pierwszych godzinach jazdy na nartach. Pochodź w butach będąc w sklepie przez pewien czas, aby wewnętrzna wkładka miała szansę powoli się ułożyć.
Nie wyskakuj od razu z niewygodnego buta – wybierając je sam, możesz sięgnąć po parę której wygoda i trzymanie skończy się max po jednym wyjeździe na narty – a Ty za rok będziesz robił drugie podejście pod zakup. Częstym jest, że przy braku doświadczenia w doborze – intuicyjnie sięgniesz po 1-2 rozmiary za duży but, który po krótkim czasie będzie utrudniał Ci jazdę, nie dając przy tym w ogóle ochrony stawu skokowego.
Nie rezygnuj z wkładek – przydają się każdemu
Jeśli dostajesz propozycje skorzystania z wkładek – zapoznaj się z zaletami, które w Twoim przypadku wniosłaby dana wkładka i podejmij decyzję mając pełen zakres informacji. Wkładki do butów narciarskich zapewniają nie tylko dodatkowy komfort, ale są dobrym odciążeniem dla stawów podczas intensywnego wysiłku, a co za tym idzie zmniejszają ryzyko części urazów.
Jaki powinien być but narciarski ? – podsumowanie
- Maksymalnie unieruchamia staw skokowy w bucie – zostaje tylko ruch: zgięcie-wyprost
- Stopa nie przesuwa się w nim przód tył na wkładce
- Im bardziej unieruchomiona pięta tym lepiej – przy przejściu ciężarem ciała do przodu pięta nie może znacząco unosić się w górę, ani nie ma uczucia, że „pięta lata na boki”
- Przy odpowiedniej wkładce stopa jest wypełniona – nie ma uczucia nadmiaru przestrzeni w bucie, jest wygodnie – zalecamy wkładki indywidualne zamiast oryginalnej wkładki od producenta
- But powinien być komfortowy i jednocześnie trzymać dobrze stopę przy niewielkim spięciu klamer.
- Niezależnie od wybranego modelu dowiedz się jak dbać o buty narciarskie.
Zobacz produkty marek dostępnych w Ski Race Center:
